راههای گشایش رزق و روزی - قسمت دوم - (آیات و روایات)
فساد، در خشکی و دریا بخاطر کارهایی که مردم انجام داده‌اند آشکار شده است؛ خدا می‌خواهد نتیجه بعضی از اعمالشان را به آنان بچشاند، شاید (بسوی حق) بازگردند! ﴿الروم، 41﴾
و از آیات (عظمت) خدا این است که بادها را بعنوان بشارتگرانی می‌فرستد تا شما را از رحمتش بچشاند (و سیراب کند) و کشتیها بفرمانش حرکت کنند و از فضل او بهره گیرید؛ شاید شکرگزاری کنید. ﴿الروم، 46﴾
ما به لقمان حکمت دادیم؛ (و به او گفتیم:) شکر خدا را بجای آور هر کس شکرگزاری کند، تنها به سود خویش شکر کرده؛ و آن کس که کفران کند، (زیانی به خدا نمی‌رساند)؛ چرا که خداوند بی‌نیاز و ستوده است. ﴿لقمان، 12﴾
برای قوم «سبا» در محل سکونتشان نشانه‌ای (از قدرت الهی) بود: دو باغ (بزرگ و گسترده) از راست و چپ (رودخانه عظیم با میوه‌های فراوان؛ و به آنها گفتیم:) از روزی پروردگارتان بخورید و شکر او را بجا آورید؛ شهری است پاک و پاکیزه، و پروردگاری آمرزنده (و مهربان)! ﴿سبإ، 15﴾
امّا آنها (از خدا) روی‌گردان شدند، و ما سیل ویرانگر را بر آنان فرستادیم، و دو باغ (پربرکت) شان را به دو باغ (بی‌ارزش) با میوه‌های تلخ و درختان شوره گز و اندکی درخت سدر مبدّل ساختیم! ﴿سبإ، 16﴾
این کیفر را بخاطر کفرانشان به آنها دادیم؛ و آیا جز کفران کننده را کیفر می‌دهیم؟! ﴿سبإ، 17﴾
ای مردم! به یاد آورید نعمت خدا را بر شما؛ آیا آفریننده‌ای جز خدا هست که شما را از آسمان و زمین روزی دهد؟! هیچ معبودی جز او نیست؛ با این حال چگونه به سوی باطل منحرف می‌شوید؟! ﴿فاطر، 3﴾
دو دریا یکسان نیستند: این یکی دریایی است که آبش گوارا و شیرین و نوشیدنش خوشگوار است، و آن یکی شور و تلخ و گلوگیر؛ (امّا) از هر دو گوشتی تازه می خورید و وسایل زینتی استخراج کرده می‌پوشید؛ و کشتیها را در آن می‌بینی که آنها را می‌شکافند (و به سوی مقصد پیش می‌روند) تا از فضل خداوند بهره‌گیرید، و شاید شکر (نعمتهای او را) بجا آورید! ﴿فاطر، 12﴾
کسانی که کتاب الهی را تلاوت می‌کنند و نماز را برپا می‌دارند و از آنچه به آنان روزی داده‌ایم پنهان و آشکار انفاق می‌کنند، تجارتی (پرسود و) بی‌زیان و خالی از کساد را امید دارند. ﴿فاطر، 29﴾
(آنها این اعمال صالح را انجام می‌دهند) تا خداوند اجر و پاداش کامل به آنها دهد و از فضلش بر آنها بیفزاید که او آمرزنده و شکرگزار است! ﴿فاطر، 30﴾
و نوح، ما را خواند (و ما دعای او را اجابت کردیم)؛ و چه خوب اجابت کننده‌ای هستیم! ﴿الصافات، 75﴾
اگر کفران کنید، خداوند از شما بی‌نیاز است و هرگز کفران را برای بندگانش نمی پسندد؛ و اگر شکر او را بجا آورید آن را برای شما می‌پسندد! و هیچ گنهکاری گناه دیگری را بر دوش نمی‌کشد! سپس بازگشت همه شما به سوی پروردگارتان است، و شما را از آنچه انجام می‌دادید آگاه می‌سازد؛ چرا که او به آنچه در سینه‌هاست آگاه است! ﴿الزمر، 7﴾
این همان چیزی است که خداوند بندگانش را که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده‌اند به آن نوید می‌دهد! بگو: «من هیچ پاداشی از شما بر رسالتم درخواست نمی‌کنم جز دوست‌داشتن نزدیکانم [= اهل بیتم]؛ و هر کس کار نیکی انجام دهد، بر نیکی‌اش می‌افزاییم؛ چرا که خداوند آمرزنده و سپاسگزار است. ﴿الشورى، 23﴾
یا اگر بخواهد آنها را بخاطر اعمالی که سرنشینانش مرتکب شده‌اند نابود می‌سازد؛ و در عین حال بسیاری را می‌بخشد. ﴿الشورى، 34﴾
این نعمتی بود از ناحیه ما؛ این گونه هر کسی را که شکر کند پاداش می‌دهیم! ﴿القمر، 35﴾
اگر به خدا قرض‌الحسنه دهید، آن را برای شما مضاعف می‌سازد و شما را می‌بخشد؛ و خداوند شکرکننده و بردبار است! ﴿التغابن، 17﴾
#########################################################
قصه قرآنی = قارون بعلت نپرداختن وجوهات شرعی (خمس و زکات ) همه سرمایه اش و خودش نابود شد.
قصه قرآنی = قوم صالح بعلت تعرض به نشانه الهی از همه نعمات محروم و نابود شدند.
قصه قرآنی = (کهف 32 تا 44) دو دوستی که یکی از آنها از محصول باغش به فقرا نمی داد. ولی دیگری اهل بخشش بود. آنکه دریغ می کرد یکروز صبح آمد و دید که باغش بطور کامل در آتش سوخته است.
قصه قرآنی = قوم سبا نعمات وباغهای فراوانی داشتند که بعلت گناه همه نابود شد.
#########################################################
امام باقر(ع) : زکات دادن روزی را زیاد می کند. (امالی طوسی)
پیامبر اکرم(ص): صدقه زیاد بدهید تا خداوند به شما روزی بدهد. (بحارالانوار)
پیامبر اکرم(ص): ای ابوذر بدرستی که انسان گاهی بدلیل انجام گناه از روزی خود محروم می شود. (المحجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء فیض کاشانی تصحیح علی ابر غفاری ج3 ص 140 )
امام باقر (ع): بنده گناه می کند و به سبب آن روزی از او گرفته می شود. (کافی)
امام حسن (ع): نه پاکدامنی روزی را از انسان دور می کند، و نه حرص روزی زیاد می آورد. چون روزی قسمت شده است. وحرص زدن باعث مبتلا شدن به گناهان می شود. (تحف العقول)
فضل بن ابی قره می گوید: خدمت امام صادق (ع) که در باغشان مشغول کار بودند رسیدیم وعرض کردیم : خدا ما را فدای شما کند، اجازه بدهید یا ما برایتان کار کنیم ویا غلامان. حضرت فرمودند: نه مرا به حال خود بگذارید. زیرا دوست دارم خداوند عز و جل مرا در حال کار کردن و زحمت کشیدن برای کسب روزی حلال ببیند. (من لا یحضره الفقیه ج3 ص 163)
امام صادق (ع) : در باره این فرموده خداوند والا (و او را از جایی که گمانش را نمی برد روزی می دهد) فرمودند : یعنی به آنچه که عطایش فرموده برکت و فزونی می بخشد. (تفسیر مجمع البیان)
امام صادق (ع) : خدای عزیز و ارجمند روزی مومنان را از جایی می رساند که فکرش را هم نمی کنند. علتش این است که وقتی مومن نداند روزیش از کجا خواهد رسید زیاد دعا می کند. (توحید صدوق)
امام سجاد (ع): خدایا بر محمد و آل او درود فرست ومرا از کسب روزی همراه با رنج بی نیاز گردان واز جایی که گمان نمی رود روزی ام ده تا بخاطر طلب روزی از عبادت تو باز نمانم وبار سنگین مشکلات کسب روزی را بدوش نکشم. (صحیفه سجادیه از دعای 20)
پیامبر اکرم(ص) : ای اباذر من دعا کردم که خداوند ارجمند ستوده ، روزی دوستدار مرا بقدر کفاف عطا کند. و به دشمن من مال و فرزند زیاد دهد.
امام حسین (ع) : شکر نعمات گذشته باعث افزایش نعمات در آینده می شود.
قال المعصوم (ع) : گنجهای رزق در اخلاق خوب نهفته است. (سفینه البحار و مدینه الحکم والآ ثار ج2 باب الخا بعده الام ص678)
قال المعصوم (ع) : اخلاق خوب موجب زیادت در روزی می شود. (سفینه البحار و مدینه الحکم والآ ثار ج2 باب الخا بعده الام ص678)
13- الكافي ـ به نقل از علي بن سويد ـ : به امام كاظم عليه السلام گفتم : به من سفارشي كن. فرمود : «تو را به تقواي الهي سفارش مي كنم» . آن گاه سكوت كرد . من از تنگ دستي خود ، نزد او شِكوه كردم وگفتم : به خدا سوگند ، برهنه ام وبرهنگي ام به جايي رسيده كه فلاني ، دو جامه خويش را از تَنَش درآورد وبه من پوشاند! فرمود : «روزه بگير وصدقه بده» . گفتم : از آنچه برادرانم به من عطا مي كنند ، هرچند اندك ، صدقه بدهم؟ فرمود : «آنچه را كه خداوند ، روزي تو مي كند ، صدقه بده ، هرچند ايثار كني [و خودت به آن ، محتاج باشى]». ميزان الحكمه 1» صفحه 21
61- امام صادق عليه السلام : كسي كه خود را اجير [ديگري ]كند، مانع روزي خود شده است. در روايتي ديگر آمده است: چگونه مانع روزي خود نشده ،حال آن كه دسترنجش از آنِ كار فرمايي است كه او را اجيرخود كرده است؟! ميزان الحكمه 1» صفحه 43
62- الكافي ـ به نقل از عمّار ساباطي ـ : به ابو عبد اللّه (امام صادق عليه السلام )عرض كردم:شخصي مي تواند تجارت كند، با اين حال اگر خودش را اجير [ديگري ]سازد، به اندازه اي كه خودش تجارت كند ، به او داده مي شود. فرمود: اجير نشود؛ بلكه از خداوند بزرگ روزي طلبد ودست به تجارت زند؛ زيرا اگر اجير شود ، مانع روزي خود شده است. ميزان الحكمه 1» صفحه 43
145- پيامبر خدا صلي الله عليه وآله : هر آن كس كه در شب وروز، بزرگترين همّش آخرت باشد ، خداوند بي نيازي را در دل او جاي مي دهد وكارش را سامان مي بخشد واز دنيا نمي رود مگر وقتي كه روزي اش را كامل دريافت كرده باشد. وهر آن كس كه شب وروز، بزرگترين همّش دنيا باشد، خداوند فقر را در بين دو چشم او قرار مي دهد (هميشه چشمش گرسنه دنيا است) وكارش را پريشان مي سازد واز دنيا به چيزي بيش از قسمت خود نمي رسد. ميزان الحكمه 1» صفحه 63
550- امام علي عليه السلام : مواسات نسبت به برادر ديني ، روزي را مي افزايد . ميزان الحكمه 1» صفحه 169
1487- پيامبر خدا صلي الله عليه وآله : دو خصلت است كه در مؤمن گرد نمي آيند: بخل وبد گماني به روزي. ميزان الحكمه 1» صفحه 448
1491- امام صادق عليه السلام : مؤمن ، بي بهره ونصيب از روزي نيست. ميزان الحكمه 1» صفحه 448
1611- امام علي عليه السلام : امانتداري، روزي مي آورد وخيانت در امانت، فقر. ميزان الحكمه 1» صفحه 476
1631- امام علي عليه السلام : خداوند به هيچ انساني خِرَدي به وديعه نسپرد، مگر اينكه روزي او را به واسطه آن نجات داد! ميزان الحكمه 1» صفحه 480
1820- امام صادق عليه السلام : اگر ميان مردم دادگري شود ، همه بي نياز مي شوند ، آسمان روزي خود را فرو مي ريزد ، وزمين به اذن پروردگار متعال ، بركت خويش را بيرون مي آورد . ميزان الحكمه 1» صفحه 546
1824- پيامبر خدا صلي الله عليه وآله : هر كس كه چيزي از حقّ برادر مسلمانش را نگه دارد [و به او ندهد] ، خداوند بركت روزي را بر او حرام مي كند مگر آن كه توبه كند. ميزان الحكمه 1» صفحه 547
1827- پيامبر خدا صلي الله عليه وآله : هر كس برادر مسلمانش را بفريبد ، خداوند بركت روزي اش را از او مي گيرد. ميزان الحكمه 1» صفحه 548
1831- الكافي ـ به نقل از احمد بن احمد، از برخي استادانش ـ : هر كس به برادر مسلمانش دشنام دهد خداوند بركت روزي اش را از او مي گيرد واو را به خودش وا مي گذارد وزندگي اش را برايش تباه مي كند. ميزان الحكمه 1» صفحه 548
2039- امام علي عليه السلام ـ درباره آيه «همانا داراييها وفرزندانتان مايه آزمايشند» ـ فرمود: معنايش اين است كه خداوند سبحان بندگان خود را به وسيله ثروت وفرزند مي آزمايد تا معلوم شود چه كسي از روزي خود ناخشنود است وچه كسي به بهره خود راضى.گر چه خداوند سبحان بندگان را بهتر از خود آنان مي شناسد، اما [مي آزمايد ]تا كردارهايي كه پاداش وكيفر سزاوار آن است، پديدار شود. ميزان الحكمه 2» صفحه 43
2181- امام علي عليه السلام : چيزي را، به اميد افزودن آن، به مخاطره مينداز. كسب وكار كن، كه آنچه روزي توست به تو مي رسد . ميزان الحكمه 2» صفحه 92
2182- امام علي عليه السلام : تاجر ترسو بي روزي است وتاجر بي باك روزي دار. ميزان الحكمه 2» صفحه 92
2242- پيامبر خدا صلي الله عليه وآله : اي ابوذر! خداوند عزّ وجلّ مي فرمايد: به عزّت وجلالم سوگند كه بنده اي خواهش مرا بر خواهش خود ترجيح نمي دهد، مگر آن كه بي نيازي را در جانش قرار مي دهم وآخرت را فكر وذِكر او مي گردانم وآسمانها وزمين را ضامن روزي اش مي كنم وكار وبارش را كفايت مي بخشم ودر تجارت با هر تاجري طرف او را دارم. ميزان الحكمه 2» صفحه 105
2624- امام كاظم عليه السلام : امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند زيبايي وخود آرايي را دوست دارد وبينوايي وفقر نمايي را ناخوش مي دارد. هرگاه خداوند به بنده اي نعمتي مي دهد، دوست دارد اثر آن را در او ببيند. گفته شد: چگونه؟ فرمود: لباس تميز بپوشد، خود را خوشبو كند، خانه اش را گچكاري كند، جلو در حياط خود را بروبد، حتّي روشن كردن چراغ پيش از غروب خورشيد فقر را مي برد وروزي را زياد مي كند . ميزان الحكمه 2» صفحه 246
3167- امام صادق عليه السلام : حُسن همسايگي، روزي را زياد مي كند. ميزان الحكمه 2» صفحه 392
3443- امام علي عليه السلام : هرگاه به زيارت خانه خدا رفتيد با [زيارت ]پيامبر خدا صلي الله عليه وآله حجّ خود را كامل كنيد كه ترك زيارت رسول خدا جفاي به اوست؛ شما به اين كار فرمان داريد وحجّ خود را با زيارت قبوري كه خداوند حقّ وزيارت آنها را بر شما لازم كرده است كامل گردانيد واز [بركت وجود ]اين قبرها روزي بطلبيد. ميزان الحكمه 2» صفحه 486
3772- امام علي عليه السلام : روزي، قسمت شده است ؛ حريص، محروم است . ميزان الحكمه 3» صفحه 22
3793- پيامبر خدا صلي الله عليه وآله : آن كه حرص نزند روزي خود را از دست نمي دهد وآن كه حرص زند، به آنچه روزيش نيست نمي رسد . ميزان الحكمه 3» صفحه 25
3794- امام علي عليه السلام : آزمندي، منزلت مرد را مي كاهد وروزي او را هم زياد نمي كند . ميزان الحكمه 3» صفحه 25
3795- امام علي عليه السلام : آزمندي روزي را زياد نمي كند، بلكه قدر ومنزلت را خوار مي سازد . ميزان الحكمه 3» صفحه 25
3796- امام حسين عليه السلام : نه عفّت ومناعت مانع روزي مي شود ونه حرص زدن روزي بيشتر مي آورد ؛ زيرا روزي تقسيم شده واجل حتمي است وحرص زدن طلب گناه است . ميزان الحكمه 3» صفحه 25
3811- دعائم الإسلام : امام صادق عليه السلام از شغل يكي از اصحاب خود پرسيد ، عرض كرد : فدايت شوم ، من تجارت را كنار گذاشته ام؛ فرمود : چرا ؟ عرض كرد : منتظر اين امر (روي كار آمدن دولت وحكومت شما) بودم . حضرت فرمود : اين از شما تعجب است ، ثروتتان از بين مي رود . از تجارت دست مكش وفضل وبركت خداي را بجوي ، حجره ات را بگشاي وبساط [كسب وكار] خود را پهن كن واز پروردگارت روزي بطلب . ميزان الحكمه 3» صفحه 30
3976- كنز الفوائد : روايت شده است كه خداوند متعال مي فرمايد : اي آدميزاد ! هر روز، روزي تو مي رسد وتو باز غم به دل راه مي دهى؟ واز عمرت كاسته مي گردد، اما اندوهي به خود راه نمي دهى؟ چندان مي جويي كه تو را به طغيان وا مي دارد، در حالي كه آنچه داري، كفايتت مي كند؟! ميزان الحكمه 3» صفحه 74
4741- امام علي عليه السلام : كم رويي مانع روزي است . ميزان الحكمه 3» صفحه 278
5310- امام علي عليه السلام : گنجهاي روزي، در گشاده خويي است . ميزان الحكمه 3» صفحه 480
5312- امام صادق عليه السلام : خوش خويي روزي را زياد مي كند . ميزان الحكمه 3» صفحه 481
5325- امام علي عليه السلام : بد خويي، مايه تيره روزي وشكنجه روح است . ميزان الحكمه 3» صفحه 483
5759- فلاح السائل ـ به نقل از سكوني ـ از امام صادق از پدرش [ امام باقر] عليه السلام : پيامبر خدا صلي الله عليه وآله فرمود : آيا سلاحي را به شما نشان دهم كه از دشمنان نجاتتان مي دهد وروزي تان را زياد مي كند؟ عرض كردند : آرى.فرمود: شب وروز به درگاه پروردگارتان دعا كنيد ؛ زيرا سلاح مؤمنين دعا ست . ميزان الحكمه 4» صفحه 18
5925- امام صادق عليه السلام : دعاي چهار كس مستجاب نمي شود : مردي كه در خانه اش بنشيند وبگويد: خدايا! روزي مرا برسان. پس خداوند به او مي فرمايد: مگر به تو دستور نداده ام كه در طلب كسب روزي برآيى؟ ومردي كه زنش را نفرين كند ؛ پس خداوند مي فرمايد : مگر كار او را به تو وا گذار نكرده ام؟ نيز مردي كه مال وثروتي داشته باشد وآن را هدر دهد وبگويد : خدايا! مرا روزي ده ؛ پس خداوند پاسخش دهد: مگر به تو دستور ندادم كه صرفه جو باش؟ ... ومردي كه مال خود را بدون مدرك وگواه به كسي وام دهد ؛ پس خداوند به او گويد : مگر به تو دستور ندادم كه [هنگام وام دادن] گواه [و مدرك ]بگيرى؟ ميزان الحكمه 4» صفحه 54
5955- بحار الأنوار ـ به نقل از حمران بن أعين ـ : بر امام باقر عليه السلام وارد شدم سپس به او گفتم : مرا سفارش كن فرمود : ... بر تو باد دعا كردن براي برادرانت در غياب آنها ؛ زيرا اين كار روزي را فرو مي ريزد . ـ حضرت اين جمله را سه بار فرمود ـ . ميزان الحكمه 4» صفحه 63
5957- امام صادق عليه السلام : دعاي مسلمان براي برادرش در غياب او ، به دعا كننده روزي مي رساند وبلا را از او بر مي گرداند وفرشته به او مي گويد : تو را نيز دو چندانِ آن دعا باد . ميزان الحكمه 4» صفحه 63
5958- امام صادق عليه السلام : دعاي مؤمن در حقّ مؤمن ، بلا را از او دور مي كند وروزي اش را زياد مي گرداند . ميزان الحكمه 4» صفحه 63
6540- امام كاظم عليه السلام : هركه براي تأمين خود وخانواده اش در پي كسب اين روزي از راه حلال بر آيد مانند مجاهد در راه خداست . اما اگر نتوانست به دست آورد، به اميد خدا ورسول او به اندازه قوت خانواده اش وام بگيرد . ميزان الحكمه 4» صفحه 207
6821- پيامبر خدا صلي الله عليه وآله : خشكيدگي چشم (گريان نبودن از خوف خدا)، وسنگدلي، وحرص فراوان در طلب روزي، واصرار بر گناه از نشانه هاي شقاوت است . ميزان الحكمه 4» صفحه 279
6845- امام علي عليه السلام : از گناهان دوري كنيد ؛ زيرا به سبب گناه جلوي روزي بنده گرفته مي شود . ميزان الحكمه 4» صفحه 284
6846- امام باقر عليه السلام : همانا بنده گناه مي كند وبه سبب آن، روزي از او گرفته مي شود . ميزان الحكمه 4» صفحه 284
6847- امام صادق عليه السلام : همانا مؤمن گناه مي كند وبه سبب آن، از روزي محروم مي شود . ميزان الحكمه 4» صفحه 284
6855- امام صادق عليه السلام : گناهي كه نعمتها را دگرگون مي كند ، زورگويي وسركشي است وگناهي كه پشيماني به بار مي آورد، آدم كشي است وگناهي كه انتقام وكيفرها را فرود مي آورد، ستم است وگناهي كه پرده ها را مي درد (آبرو وحيثيت ها را مي برد) شرابخواري است وگناهي كه جلوي روزي را مي گيرد، زناست وگناهي كه مرگ را شتاب مي بخشد ، بريدن پيوند خويشاوندي است وگناهي كه مانع استجابت دعا مي شود وفضا را تيره وتار مي كند ، آزردن پدر ومادر است . ميزان الحكمه 4» صفحه 286
7249- پيامبر خدا صلي الله عليه وآله : هر كه خوش دارد روزي اش زياد شود ومرگش به تأخير افتد ، صله رحم كند . ميزان الحكمه 4» صفحه 400
7254- امام حسين عليه السلام : هر كه دوست دارد مرگش به تأخير افتد وروزي اش افزايش يابد ، صله رحم به جاي آورَد . ميزان الحكمه 4» صفحه 401
7256- امام باقر عليه السلام : صله رحم، خلق وخوي را نيكو ، دست را بخشنده ، جان را پاكيزه وروزي را زياد مي كند واجل را به تأخير مي اندازد . ميزان الحكمه 4» صفحه 401
.